Sáng kiến kinh nghiệm đat giải nhất hội giảng

III. Mức độ kiến thức cần nắm vng trong chương Từ trư
ờng đối với tiết bài tập Lực từ- Cảm ứng từ
1. Quy tắc bàn tay trái, quy tắc bàn tay phải
2. ặc điểm lực từ :
+ iểm đặt
+ Phương
+ Chiều
+ ộ lớn
3. ặc điểm của cảm ứng từ :
+ iểm đặt
+ Phương
+ Chiều
+ ộ lớn
Chú ý: ộ lớn của véc tơ cảm ứng từ trong các trường hợp đặc
biệt.

IV. Nhng bài tập được sử dụng ở tiết bài tập Lực từ
Cảm ứng từ
1. Bài tập định tính
Bài1. ặt một dây dẫn kim loại AB đứng yên gia hai cực của
nam châm hỡnh móng ngựa thỡ dây dẫn có chịu tác dụng lực
của nam châm không? Vỡ sao?
Giải: oạn AB không chịu tác dụng lực của nam châm vỡ từ trường chỉ
tác dụng lên các điện tích chuyển động

Bài 2. Xác định thành phần còn lại trong các trưòng hợp sau:
Mục đích : Khó khn của học sinh là không biết vận dụng
quy tắc bàn tay tráI vào từng trường hợp cụ thể. Củng cố cho
học sinh quy tắc bàn tay trái

Bài3. Xác định phương chiều của véc tơ cảm ứng từ B tại một
điểm xác định
Mục đích: Khó khn của học sinh là không biết biểu diễn véc
tơ cảm ứng từ tại mỗi điểm. Học sinh vận dụng thành thạo quy
tắc bàn tay phải và củng cố kiến thức về nguyên lý chồng chất
của từ trường.

2. Bài tập định lượng
Bài1. Cho hai dây dẫn mang dòng điện thẳng dài song song
đặt trong không khí cách nhau 12cm
a. Xác định cảm ứng từ B
1
; B
2
do 2 hai dòng điện I
1
;
I
2
gây ra tại 0 cách đều hai dây dẫn?
b. Xác định cảm ứng tổng hợp tại 0?
c. Tỡm nhng vị trí để cảm ứng từ tổng hợp tại đó bằng
không?
Biết I
1
= 1A, I
2
= 2A và 2 dòng điện cùng chiều.
* ể giải bài tập này học sinh phải nhớ lại quy tắc xác định
chiều cảm ứng từ. Từ đó khảo sát các véc tơ cảm ứng từ về phư
ơng, chiều và độ lớn. Sau đó dùng nguyên lý chồng chất từ trư
ờng để giải.
Khó khn của học sinh là không biết xác định từ trường tổng hợp
tại một điểm.

* Với sự tư duy lôgic như vậy học sinh dễ dàng sử dụng để
giải các bài tập cùng loại.

Tóm tắt
I
1
= 1A, I
2
= 2A, d = 12cm và I
1
song song với I
2
Giải :
a. Do O cách đều hai dây dẫn mang dòng điện nên
r
1
= r
2
= d/2 .
Tại 0 có cảm ứng từ do 2 dòng điện gây ra.
Dùng quy tắc bàn tay trái để xác định và
B
1
= 2.10
-7
I
1
/r
1
= 10
-6
/3 (T)
B
2
= 2.10
-7
I
2
/ r
2
= 2.10
-6
/3 (T)
1
B
2
B
b. Theo nguyên lý chồng chất = + mà và cùng
phương nhưng ngược chiều nên
B = B
2
B
1
= 10-6 (T)
1
B
2
B
B
1
B
2
B

c. Giả sử cảm ứng từ tại M bằng 0
- Tại M có 2 cảm ứng từ và do 2 dòng điện I
1
và I
2
gây
ra
- áp dụng nguyên lý chồng chất từ trường tại M ta có
Mà song song, ngược chiều và B
1
= B
2
do đó M
phải nằm trong O
1
O
2
r
1
+ r
2
= 12cm và r
1
/r
2
= I
1
/I
2
= 1/2
Do đó r
1
= 4cm, r
2
= 8cm
Vậy tập hợp nhng điểm tại đó cảm ứng từ bằng không là
đường thẳng song song với I
1
, I
2
và cách I
1
4cm và cách
I
2
8cm
1
B
0
21
=+= BBB
2
B

Bài2. Cho một đoạn dây dẫn đồng chất dài 30cm. ầu trên của
đoạn dây được treo vào điểm O và có thể quay tự do xung
quanh O. ầu dưới của sợi dây chạm vào thuỷ ngân đựng trong
một chậu nước. Khi cho dòng điện có cường độ 8A chạy qua
đoạn dây và đặt toàn bộ đoạn dây trong từ trường đều có phư
ơng như hỡnh vẽ, thỡ đoạn dây lệch khỏi phương thẳng đứng
góc 5
0
. Hãy xác định cảm ứng từ B.
Lấy g = 9,8m/s
2
và sin5
0
= 0,0872

O
C
T
P
P
1
P
2
F
B
I
I
Hg
Tóm tắt
m = 0,01kg ;
l = 0,3m ,
I = 8A
= 5
0

sin5
0
= 0,0872
g = 9,8m/s
2
B =?
0

Xem chi tiết: Sáng kiến kinh nghiệm đat giải nhất hội giảng