1
Chương 1: NGƯỜI DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VÀ CHƯƠNG TRÌNH TRÒ CHƠI TRUYỀN HÌNH
Chương một giới thiệu tổng quan về Tp.HCM, những đặc trưng, những
khác biệt về văn hóa của người dân thành phố tác động đến sở thích xem trò
chơi truyền hình; một số khái niệm có liên quan đến trò chơi truyền hình, cách
thức lựa chọn ý tưởng, thiết kế và xây dựng trò chơi truyền hình hiện nay tại
Việt Nam.
1.1 Một số đặc điểm chung của TpHCM
Thành phố Hồ Chí Minh được ra đời vào năm 1623, nhưng tới năm 1698
Chúa Nguyễn mới cử Thống soái Nguyễn Hửu Cảnh vào kinh lược đất Phương
Nam, khai sinh thành phố Sài Gòn. Là một thành phố với hơn 300 năm hình
thành và phát triển, có rất nhiều công trình kiến trúc cổ, nhiều di tích, hệ thống
bảo tàng phong phú và văn hóa đa dạng.
Với vò trí đòa lý thuận lợi, Sài Gòn nơi một thời được mệnh danh là Hòn
Ngọc Viễn Đông, đã là trung tâm thương mại và là nơi hội tụ của nhiều dân tộc
anh em, mỗi dân tộc có tín ngưỡng, sắc thái văn hóa riêng góp phần tạo nên một
nền văn hóa đa dạng. Đặc trưng văn hóa này là sự kết hợp hài hòa giữa truyền
thống dân tộc với những nét văn hóa phương Bắc, phương Tây tạo nên cách sống
của người Sài Gòn. Đó là những con người thẳng thắn, bộc trực, phóng khoáng,
có bản lónh, dám nghó, dám làm.
Hiện nay với vai trò là đầu tàu của cả nước trong tam giác chiến lược phát
triển kinh tế xã hội, TpHCM trở thành trong tâm kinh tế, văn hóa-du lòch, giáo
dục-khoa học kỹ thuật-y tế lớn của cả nước.
1.1.1 Dân số và cơ cấu dân số của thành phố Hồ Chí Minh
*. Dân số và cơ cấu dân số theo giới tính:
Tp.HCM có tốc độ tăng dân số khá cao, trung bình là 3% (trong đó 1-1.1%
là tỷ lệ tăng dân số tự nhiên và 1.9-2% là tỷ lệ tăng dân số cơ học), cũng giống
2
như biểu đồ dân số của cả nước, tỷ lệ nữ vượt trội và chiếm 52% so với nam là
48%. Với tốc độ tăng dân số cơ học cao phần nào nói lên mức độ phong phú
trong cơ cấu dân số, sự pha trộn của nhiều nền văn hóa và tạp quán sống khác
nhau.
(xem phụ lục 1-bảng 1 cơ cấu dân số Tp.HCM chia theo giới tính)
*. Dân số và cơ cấu dân số theo khu vực thành thò-nông thôn:
Là một trung tâm kinh tế, văn hóa của cả nước nên tỉ lệ dân số sống ở khu
vực thành thò là khá cao, trung bình là 83% trong khi tỉ lệ này của cả nước là
thành thò 20%, nông thôn 80%, ở đây cho thấy văn hóa đô thò sẽ quyết đònh, sẽ
dẫn lối cho nên văn hóa chung của thành phố.
(xem phụ lục 1-bảng 2 cơ cấu dân số Tp.HCM chia theo khu vực thành thò-nông
thôn)
*. Cơ cấu dân số theo lứa tuổi:
Đặc điểm của Tp.HCM là dân số rất trẻ, nhóm tuổi từ 20-29 tuổi chiếm
tới 30% và từ 15-39 chiếm tới 67% dân số thành phố nên rất năng động và
nhanh tiếp thu các yếu tố mới, hiện đại.
(xem phụ lục 1-bảng 3 cơ cấu dân số Tp.HCM chia theo lứa tuổi)
*. Thu nhập bình quân đầu người
Bảng 1.1 – Thu nhập bình quân đầu người
Năm Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005
Tổng GDP (USD) 5,303,250,000 6,025,187,500 7,080,687,500 8,567,937,500 10,597,437,500
Dân số 5,285,000 5,449,000 5,630,000 6,063,000 6,240,000
GDP/người (USD) 1,003 1,106 1,258 1,413 1,698
(Nguồn: UBNDTp.HCM 6/2006)
Tp.HCM là một trong những đòa phương trong cả nước có thu nhập bình
quân đầu người khá cao, 1.600USD/người/năm (số liệu năm 2005 của UBND
TPHCM), trong đó nhóm B & C chiếm đa số với 67% tổng thành phố. Điều này
cho thấy rằng, cơ hội để người dân thành phố tiếp xúc với công nghệ hiện đại là
3
rất lớn và khả năng tiếp xúc với những trò chơi truyền hình nổi tiếng trên thế
giới thông qua các phương tiện như truyền hình cáp, Internet, là rất cao.
1.1.2 Đặc điểm kinh tế, văn hóa và giáo dục của Tp.HCM
*. Kinh tế:
Phát triển kinh tế-xã hội trên đòa bàn Tp.HCM gắn liền với tổng thể phát
triển kinh tế-xã hội khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam và cả nước, phát triển
kinh tế theo hướng dòch vụ, hướng về xuất khẩu
Bảng 1.2 -Cơ cấu kinh tế TpHCM dự kiến đến 2010:
Cơ cấu kinh tế 2000 2005 2010
Dòch vụ 53.7% 50.5% 51.7%
Công nghiệp+Xây dựng 44.1% 48.1% 47.5%
Nông lâm ngư nghiệp 2.2% 1.4% 0.8%
(Nguồn: UBNDTp.HCM 6/2006)
*. Văn hóa:
Hiện Tp.HCM có sự hiện diện của gần 50 dân tộc trên tổng số 54 dân tộc
trong cả nước, trong đó đông nhất là người Việt với 89,91%, người Hoa 0.09%,
người Chăm, người Khmer, …Người Việt phân bố rộng khắp thành phố, người
Hoa chỉ tập trung ở một số quận như: quận 1, 5, 6, 8 ,10, 11 và Tân Bình; người
Chăm phân bố thành 16 khu vực tại các quận: 3, 4, 5, 6, 8, 10, 11, Phú Nhuận,
Bình Thạnh, Thủ Đức còn người Khmer thì phân bố rãi rác ở các quận: 3, 5, 6,
Tân Bình và Bình Chánh.
Với sự hiện diện của hơn 50 dân tộc nên văn hóa Tp.HCM sẽ rất đa dạng
và phong phú. Ứng với mỗi nền văn hóa sẽ có những phong tục, tập quán khác
nhau và việc này sẽ tạo ra sự khác biệt lớn về sở thích nói chung và sở thích
xem trò chơi truyền hình nói riêng hay sở thích xem trò chơi truyền hình của
người dân thành phố cũng sẽ rất đa dạng và phong phú.
*. Giáo dục:
4
Là trung tâm văn hóa, giáo dục của cả nước nên mặt bằng dân trí của
Tp.HCM là khá cao. Thành phố là nơi qui tụ nhiều trường chuẩn quốc gia, quốc
tế là nơi giao lưu giữa văn hóa Việt Nam, các nước trong khu vực và trên thế
giới. Cùng với xu hướng xã hội hóa giáo dục thì hệ thống trường tư thục, quốc tế
ở nhiều cấp khác nhau từng bước thiết lập và tạo thế cạnh tranh nhằm từng bước
nâng cao chất lượng giáo dục Việt Nam.
Do là cửa ngõ giao lưu văn hóa giữa Việt Nam và thế giới nên sẽ có
nhiều trào lưu văn hóa khác nhau và sở thích khác nhau.
Bảng 1.3 Trình độ văn hóa:
(ĐVT: 1000 người)
Năm 2001 2002 2003 2004 2005
Học sinh mẫu giáo 128.9 127.1 128.6 147.8 159.7
Học sinh phổ thông 870.8 877.7 882.7 882 890.2
Sinh viên cao đẳng & đại học 267.5 292.8 295.4 297.1 299.2
Tốt nghiệp Đại học, cao đẳng 44.2 49.3 54.7 56.3 57.011
(Nguồn: UBNDTP.HCM 6/2006)
*. Các hình thức giải trí của người dân TpHCM:
Người dân TpHCM có rất nhiều hoạt động vui chơi giải trí khác nhau như:
Ca múa nhạc, kòch nói, cải lương, du lòch dã ngoại, xem phim, uống Cà phê, giải
trí mua sắm, làm đẹp và đặc biệt là xem truyền hình. Truyền hình hiện nay rất
phong phú, đa dạng cả về thời gian và chương trình giúp người dân thành phố có
nhiều lựa chọn.
1.2 Trình bày các khái niệm
*Truyền hình:
Truyền hình là phương tiện dùng để chuyển tải những tín hiệu về hình
ảnh động và âm thanh từ một nơi đến nhiều nơi khác nhau trên thế giới.
Có thể nói truyền hình xuất hiện từ khá lâu trên thế giới và trở thành
phương tiệân thông tin, giải trí chủ yếu của người dân trên khắp thế giới.
*.Số TV trung bình/ hộ gia đình tại Tp.HCM
5
Bảng 1.4 –Số truyền hình trung bình/hộ gia đình Tp.HCM
So TV trung binh o moi ho gia dinh
0
20
40
60
1 set 2 sets 3+ sets Do not own
Percentage
(Nguồn TNS 9/2006)
*. Tỉ lệ giữa số lượng TV màu và TV đen trắng
Bảng 1.5 – Tỉ lệ giữa số lượng TV màu và TV đen trắng tại Tp.HCM
Tỉ lệ giữa TV Màu và Trắng đen
Black & White
television
1%
Colour television
99%
Colour television Black & White television
(Nguồn TNS 9/2006)
* Khán giả xem truyền hình:
Là những người thường xuyên xem truyền hình. Hiện nay khán giả xem
truyền hình đang chiếm một số lượng rất lớn vì đa phần khi con người bắt đầu
biết nhận thức thì đã là tín đồ của truyền hình.
* Trò chơi truyền hình:
Trò chơi truyền hình là một sân chơi trên truyền hình có sự xuất hiện,
tham gia diễn xuất của những diễn viên không chuyên nghiệp. Tất cả những
người chơi đều là những người chơi không chuyên nghiệp, vì họ không phải là
6
những diễn viên chuyên nghiệp về chơi trò chơi truyền hình và họ gần như tham
gia chơi với 01 lần duy nhất.
Trò chơi truyền hình xuất xứ từ các nước đã phát triển như Mỹ, Châu u
và sau đó lan dần sang các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam.
Nét độc đáo của trò chơi truyền hình là yếu tố bất ngờ, bất ngờ từ kết quả,
từ câu trả lời của những người chơi, hầu hết rất ít những tình huống lặp lại nên
tránh được sự nhàm chán. Tuy nhiên một trò chơi truyền hình phụ thuộc rất
nhiều yếu tố, để tạo dựng một chương trình hay, hấp dẫn là cả một quá trình từ
nghiên cứu sở thích, phát triển ý tưởng, thiết kế chương trình, xây dựng và phát
sóng chương trình.
* Sở thích xem trò chơi truyền hình:
Là một trạng thái tâm lý đặc biệt trong quá trình nhận thức của con người
và là mối quan tâm đặc biệt đối với các trò chơi truyền hình mà khi bỏ qua thì
cảm thấy bức rức, khó chòu.
1.3 Các đài truyền hình có phủ sóng tại khu vực TpHCM
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thì ngành truyền hình Việt Nam
cũng có những bước phát triển đáng kể. Từ chỗ người dân TpHCM chỉ có thể
xem được truyền hình trên các kênh HTV7 và HTV9 thì hiện nay người dân
TpHCM xem được rất nhiều kênh truyền hình của các đài truyền hình khác nhau
ngoài đài HTV2, HTV7 và HTV9: truyền hình Việt Nam (VTV1,2,3), truyền
hình của các tỉnh lân cận như: Bình Dương (BTV1, BTV2), Đồng Nai (DN1,
DN2), Long An (LA43), Tây Ninh (TN11), Bà Ròa Vũng Tàu, VTC1. Ngoài ra
còn xem được các loại truyền hình khác nhau như: Truyền hình mặt đất -
Analoge, Truyền hinh Digital, Truyền hình DTH (chảo) và truyền hình cáp. Bên
cạnh đó giờ phát sóng tăng không chỉ 8 giờ mỗi ngày mà đã nâng lên 24 giờ mỗi
ngày và với nhiều thể loại chương trình phong phú khác nhau.
7
Bảng 1.6 -Thò phần các kênh truyền hình của người dân Thành phố HCM
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
06:00 - 07:00
07:00 - 08:00
08:00 - 09:00
09:00 - 10:00
10:00 - 11:00
11:00 - 12:00
12:00 - 13:00
13:00 - 14:00
14:00 - 15:00
15:00 - 16:00
16:00 - 17:00
17:00 - 18:00
18:00 - 19:00
19:00 - 20:00
20:00 - 21:00
21:00 - 22:00
22:00 - 23:00
23:00 - 24:00
VTV1 VTV2 VTV3 HTV7 HTV9 BTV1 BTV2 LA34 BRT DN1 DN2 TN11
(Nguồn: TNS thang 1-7/2006, P 15+ABCDEF)
1.4 Các thể loại chương trình trò chơi truyền hình
Trò chơi truyền hình tuy du nhập vào Việt Nam chưa lâu nhưng thực sự đã
tạo được những thiện cảm rất lớn trong lòng khán giả xem đài. Từ khởi điểm là
trò chơi SV96 dành cho sinh viên đến trò chơi liên tỉnh. Và cho đến thời điểm
hiện nay, không dưới 30 chương trình trò chơi truyền hình mỗi tuần với đủ thể
loại, hình thức và cách chơi khác nhau hoặc ngay cả trong cùng một thể loại
cũng có những cách chơi và cách thể hiện khác nhau.
VD:
1. m nhạc:
Trò chơi âm nhạc, Hát với ngôi sao, Sao mai điểm hẹn, Nốt nhạc vui
2. Kiến thức tiêu dùng:
Hãy chọn giá đúng, Siêu thò may mắn, Sản phẩm của bạn,
3. Kiến thức khoa học: Olympia, Vui dể học, Rồng vàng, Ai là triệu phú,
4. Kiến thức văn hóa-xã hội : Hành trình văn hóa, Đi tìm ẩn số,
5. Kiến thức ca dao, tục ngữ: Trúc xanh,
6. Kiến thức pháp luật:
Chiếc hộp bí mật, Tôi yêu Việt Nam, Chuyện không của riêng ai,
8
7. Thể thao: Cuồng nhiệt với thể thao,
8. Giới tính: Nhật ký Sophia (nhật ký vàng anh), Nữ sinh tương lai,
9. Kiến thức gia đình: Ở nhà chủ nhật, Bí mật gia đình,
10. Kiến thức phổ thông: Đấu trường 100, Chung Sức,
1.5 Các chương trình trò chơi truyền hình mà người dân TpHCM có thể xem
được.
Tại Tp.HCM, người dân xem được rất nhiều chương trình trò chơi truyền
hình trên những kênh truyền hình khác nhau như: VTV, HTV, Bình Dương, Đồng
Nai, Long An, VTC và cũng chỉ với 02 đài truyền hình chủ lực là VTV3 va
HTV7 đã tạo ra hơn 30 Trò chơi truyền hình cho mỗi tuần, từ Chiếc nón kỳ diệu,
Ở nhà chủ nhật, Ai là triệu phú, Hãy chọn giá đúng, Trò chơi âm nhạc, Ai là ai,
Đấu trường 100, Olympia, Sao mai điểm hẹn của đài truyền hình Việt Nam đến
Mọi người cùng thắng, Chung sức, Trúc xanh, Nốt nhạc vui, Hát với ngôi sao,
Rồng vàng, Chuyện nhỏ, Người dẫn chương trình truyền hình,… của đài truyền
hình TpHCM và sẽ còn rất nhiều, rất nhiều chương trình Trò chơi truyền hình
nữa sẽ ra đời trong thời gian tới như Rung chuông vàng, Sức sống mới, Tìm
người bí ẩn, Mừng sinh nhật ….
1.6 Cách lựa chọn ý tưởng, thiết kế và xây dựng chương trình trò chơi
truyền hình hiện tại
Nhìn chung hiện nay hầu hết các chương trình trò chơi truyền hình tại Việt
Nam hiện nay đều được mua bản quyền truyền hình từ nước ngoài và có hiệu
chỉnh lại phần nội dung khi phát sóng tại Việt Nam. Tỷ lệ số lượng các chương
trình trò chơi truyền hình thuần Việt chiếm rất ít.
1.6.1 Cách chọn lựa ý tưởng:
Thông thường những nhà sản xuất chương trình trò chơi truyền hình tiến
hành phân tích đònh tính, cảm quan về sở thích người xem trò chơi truyền hình
bằng cách phán đoán, đánh giá một số thể loại chương trình đang có nhu cầu cao
9
tại thò trường Việt Nam hoặc những chương trình được đặt hàng theo yêu cầu của
các nhà tài trợ hoặc cả hai nhu cầu trên để chọn lọc những ý tưởng, mua bản
quyền cho các chương trình trò chơi truyền hình.
1.6.2 Cách chọn lựa chương trình:
Thông thường khi xác đònh được những thể loại phù hợp với khán giả Việt
Nam nói chung và Tp.HCM nói riêng, các nhà sản xuất chương trình sẽ tìm kiếm
các chương trình hoặc kòch bản chương trình phù hợp nhằm đáp ứng những mục
tiêu đã đề ra. Tuy nhiên cách mà phần lớn các nhà sản xuất chương trình trò
chơi truyền hình tại Việt Nam đang làm là tìm kiếm những chương trình trò chơi
truyền hình nổi tiếng và đang rất ăn khách tại nhiều nước trên thế giới bằng 02
cách:
• Tham khảo hay kiểm tra chỉ số người xem về những chương trình trò chơi
truyền hình đã và đang nổi tiếng ở nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới.
• Tìm kiếm các trò chơi truyền hình nổi tiếng thông qua các nhà sản xuất
trò chơi truyền hình danh tiếng trên thế giới
Với nhận đònh rằng các trò chơi đã, đang nổi tiếng trên thế giới đã được thử
nghiệm, hiệu chỉnh tại nhiều quốc gia và đã thành công thì chắn chắn sẽ tiếp tục
thành công nếu được trình chiếu tại Việt Nam. Đây có thể nói là cách đơn giản,
ít tốn kém và đang mang lại những hiệu quả lớn cho các nhà sản xuất trò chơi
truyền hình tại Việt Nam từ những ngày đầu cho đến nay.
1.6.3 Cách thiết kế và xây dựng chương trình
Như đã đề cập ở trên, cách làm này không những mang lại hiệu quả cao
mà còn khắc phục được những nhượt điểm cơ bản mà tại thò trường mới như Việt
Nam thường gặp phải như: trang thiết bò tại trường quay, thiết kế sân khấu, năng
lực và kinh nghiệm của các đạo diễn trò chơi truyền hình, Đồng thời với một
mô hình tương đối chuẩn thì khả năng xảy ra sai sót trong quá trình thực hiện sẽ
được giảm thiểu, giúp các nhà sản xuất trò chơi truyền hình tránh được những
10
chi phí phát sinh không cần thiết cũng như có khả năng kiểm soát được rủi ro ở
mức thấp nhất. Ngoài ra còn giúp cho công tác quảng bá chương trình được
thuận lợi vì sự nổi tiếng của chương trình ít nhiều cũng làm mọi người biết đến
và hào hứng đón xem.
1.7 MỘT SỐ VẤN ĐỀ THÁCH THỨC ĐỐI VỚI CÁC TRÒ CHƠI TRUYỀN
HÌNH HIỆN NAY
1.7.1 Số lượng trò chơi truyền hình ngày càng gia tăng
Số lượng Trò chơi truyền hình ngày càng nhiều trên các kênh truyền hình
chủ lực VTV, HTV (hơn 30 chương trình/tuần, tương đương mỗi ngày có hơn 04
chương trình Trò chơi truyền hình xuất hiện trên các kênh VTV và HTV). Làm
cho khán giả Tp.HCM ngày càng có nhiều lựa chọn, so sánh, đánh giá và gạn
lọc các chương trình trò chơi truyền hình khi quyết đònh xem trò chơi truyền
hình.
Hình 1: Trò chơi truyền hình liên tục phát triển
Đã có sự giảm sút số lượng lớn khán giả đối với một số chương trình Trò chơi
truyền hình trong thời gian gần đây vì họ có quá nhiều lựa chọn khi quyết đònh
xem truyền hình như: nào là phim truyện, thể thao, ca nhạc, trò chơi truyền
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét